ETF म्हणजे एक्स्चेंज-ट्रेडेड फंड (Exchange Traded Fund). हा एक गुंतवणूक फंड आहे जो गुंतवणूकदारांकडून पैसे जमा करतो आणि शेअर्स, बॉन्ड्स, वस्तू यासारख्या विविध मालमत्तांमध्ये गुंतवणूक करतो. ETF चे युनिट्स स्टॉक एक्स्चेंजवर लिस्ट केलेले असतात, म्हणून गुंतवणूकदार हे युनिट्स ट्रेडिंग तासात कधीही विकत घेऊ किंवा विकू शकतात अगदी एखाद्या शेअरप्रमाणे. ETF हे म्युच्युअल फंडसारखे विविधीकरण आणि स्टॉकसारखे लिक्विडिटी सारखे फायदे देतात.
ETF कसे काम करते? | How ETF works in Marathi
ETF फंड हाउसद्वारे बनवले जातात जे विशेष निर्देशांक (उदा. निफ्टि ५०, S&P ५००) किंवा मालमत्ता वर्गाचे जस की गोल्ड, सिल्वर ला कॉपी करणारे पोर्टफोलिओ तयार करतात. गुंतवणूकदार डीमॅट खात्यातून ETF युनिट्स विकत घेतात. ETF ची मार्केट प्राइस दिवसात बदलत राहते, तर ETF ची NAV म्हणजे त्याचे खरे मूल्य दर्शवते. म्युच्युअल फंडची किंमत फक्त दिवसाअखेरीस समजते, तर ETF रिअल-टाइममध्ये ट्रेड करता येतात, त्यामुळे लवचिकता आणि लिक्विडिटी वाढते.
ETF चे प्रकार | Types of ETF in Marathi
सर्वाधिक लोकप्रिय ETF प्रकार येथे दिले आहेत:
- निर्देशांक ETF: निफ्टी ५०, सेंसेक्स यांसारख्या निर्देशांक ट्रॅक करतात.
- कमोडिटी ETF: गोल्ड, सिल्व्हरसारख्या वस्तूंमध्ये गुंतवणूक करतात.
- सेक्टर ETF: बँकिंग, तंत्रज्ञान, आरोग्य क्षेत्रावर लक्ष केंद्रित करतात.
- बॉन्ड ETF: सरकारी/कॉर्पोरेट बॉण्डमध्ये गुंतवणूक करतात.
- चलन ETF: विदेशी चलनाचा एक्स्पोजर मिळवता येतो.
- थीमॅटिक ETF: ESG, नवी ऊर्जा, AI अशी थीम.
- इन्व्हर्स आणि लीव्हरेज्ड ETF: मार्केटमध्ये घसरण/रिटर्न वाढविण्यासाठी डिझाइन केलेले.
- आंतरराष्ट्रीय ETF: यूएस किंवा युरोपसारख्या ग्लोबल मार्केटमध्ये गुंतवणूक.
वाचा | Nippon India ETF Gold BeES म्हणजे काय आणि त्यात गुंतवणूक कशी करावी?
ETF चे फायदे | Advantages of ETF in Marathi
✅ कमी खर्च: ETF मध्ये खर्चाचे गुणोत्तर मिळते कमी
✅ लिक्विडिटी: मार्केट तासात कधीही ट्रेड करा
✅ विविधीकरण: एका ETF मध्ये डझनभर शेअर्स किंवा बॉण्ड्स
✅ पारदर्शकता: दररोज होल्डिंग्स अपडेट
✅ टॅक्स एफीशन्सी: रचना मुळे ETF तुलनेने करदायीत आणखी परिणामकारक आहेत.
ETF चे धोके | Risk of ETF in Marathi
- मार्केट जोखमी: मूळ मालमत्ता (जस की गोल्ड आणि सिल्वर) घसरल्यास ETF चे मूल्य घटते
- ट्रॅकिंग त्रुटी: ETF निर्देशांक परफॉर्मन्सचा नेमका कॉपी करता येवू शकत नाही
- लिक्विडिटी रिस्क: काही ETF मध्ये ट्रेडिंग व्हॉल्यूम कमी असू शकतो त्यामुळे खरेदी विक्री कमी
गुंतवणूक करण्यापूर्वी खर्चाचे गुणोत्तर, ट्रॅकिंग अचूकता आणि फंड लिक्विडिटी तपासा.
ETF Vs Mutual Fund नेमका फरक
| वैशिष्ट्य | ETF | म्युच्युअल फंड |
|---|---|---|
| ट्रेडिंग | दिवसभर एक्स्चेंजवर ट्रेड शक्य | दिवसाअखेरीस NAV वरच विक्री/खरेदी |
| लिक्विडिटी | अतिशय जास्त | मध्यम |
| खर्चाचे गुणोत्तर | कमी | जास्त |
| पारदर्शकता | रिअल-टाइम | दिवसाअखेरीस |
| व्यवस्थापन शैली | प्रामुख्याने पॅसिव | पॅसिव किंवा ॲक्टिव |
निष्कर्ष
ETF हे साधे, पारदर्शक आणि किफायतशीर गुंतवणुकीचे साधन आहेत. विविधीकरणासाठी नवशिक्यांसाठी किंवा लिक्विडिटीसाठी अनुभवी ट्रेडर्ससाठी, ETF हे मार्केटमध्ये प्रवेश देण्यासाठी उपयुक्त आहेत. नेहमी निर्देशांक, खर्चाचे गुणोत्तर व जोखमी तपासून गुंतवणूक करावी.
वाचा | 5 Best Silver ETFs to Invest: चांदीसारखी चमकदार गुंतवणूक, 31% पेक्षा जास्त परतावा!
ETF FAQs
ETF नवशिक्यांसाठी योग्य आहेत का?
होय, कारण विविधीकरण व कमी खर्च मिळतो.
ETF आणि म्युच्युअल फंडात फरक काय?
ETF एक्स्चेंजवर दिवसभर ट्रेड करता येतात; म्युच्युअल फंड दिवसाअखेरीसच प्राइस होतात.
ETF डीमॅट अकाउंटमधून खरेदी करता येतील का?
होय, ETF युनिट्स डीमॅट खाते वापरून खरेदी-विक्री करता येतात.
ETF रिस्क-फ्री आहेत का?
नाही, ETFला बाजाराची जोखीम असते — गुंतवणूकदारांनी नेहमी समजून घ्यावे.
कोणते उत्तम — ETF का म्युच्युअल फंड?
ETF कमी खर्च व स्वायत्तता असलेल्या व्यक्तींसाठी, तर म्युच्युअल फंड व्यावसायिक व्यवस्थापनासाठी योग्य. दोन्हींचा विचार गुंतवणूक उद्दिष्ट, जोखीम आणि आवडीनुसार करावा.
