भारतात SIP (Systematic Investment Plan) हा Mutual Fund मध्ये गुंतवणुकीचा सर्वात लोकप्रिय आणि शिस्तबद्ध मार्ग मानला जातो. 2025 मधील ताज्या आकडेवारीनुसार, SIP गुंतवणूकदारांचे दीर्घकालीन commitment वाढताना दिसत आहे. September 2025 पर्यंत Mutual Fund उद्योगाचा एकूण SIP AUM ₹15.52 लाख कोटी पर्यंत पोहोचला आहे. त्यातील ₹4.73 लाख कोटी म्हणजे 30% SIP गुंतवणूक 5 वर्षांपेक्षा जास्त काळ टिकलेली आहे. यावरून गुंतवणूकदारांची दीर्घकालीन गुंतवणुकीकडे वाढती ओढ स्पष्ट होते.
SIP AUM नुसार गुंतवणूक कालावधी
| SIP Duration | SIP AUM (₹ crore) | % of Total AUM |
|---|---|---|
| 5 वर्षापेक्षा जास्त | 4,72,697 | 30% |
| 4–5 वर्षे | 1,21,461 | 8% |
| 3–4 वर्षे | 1,54,056 | 10% |
| 2–3 वर्षे | 2,08,505 | 13% |
| 1–2 वर्षे | 2,54,830 | 16% |
| 1 वर्षापेक्षा कमी | 3,40,757 | 22% |
| Total | 15,52,303 | 100% |
30% SIP AUM हे 5 वर्षांपेक्षा जास्त जुनं आहे, म्हणजे अनेक गुंतवणूकदार दीर्घकालीन राहणे पसंत करत आहेत. तर 22% SIP AUM हे 1 वर्षांपेक्षा कमी आहे, ज्यातून नवीन SIP सुरू करणाऱ्यांची संख्या मोठी असल्याचे दिसते.
Direct Plan SIP AUM
Direct plan मध्ये SIP AUM ची गुंतवणूक बहुतेक कमी कालावधीसाठी आहे.
| SIP Duration | SIP AUM Direct (₹ cr) | % of Total AUM |
|---|---|---|
| 5 वर्षापेक्षा जास्त | 67,550 | 19% |
| 4–5 वर्षे | 24,076 | 7% |
| 3–4 वर्षे | 34,328 | 10% |
| 2–3 वर्षे | 47,908 | 14% |
| 1–2 वर्षे | 68,901 | 20% |
| 1 वर्षापेक्षा कमी | 1,04,701 | 30% |
| Total | 3,47,462 | 100% |
Direct SIP मध्ये:
- 30% AUM 1 वर्षांपेक्षा कमी
- फक्त 19% AUM 5 वर्षांपेक्षा जास्त
यावरून असे दिसते की direct गुंतवणूकदार लवकर SIP बंद करतात किंवा अल्पकालीन गुंतवणूक पसंत करतात. याचे मुख्य कारण professional guidance नसणे असू शकते.
Regular Plan SIP AUM
Regular plan मध्ये SIP गुंतवणूकदार अधिक काळ टिकतात.
| SIP Duration | SIP AUM Regular (₹ cr) | % of Total AUM |
|---|---|---|
| वर्षापेक्षा जास्त | 4,05,147 | 34% |
| 4–5 वर्षे | 97,385 | 8% |
| 3–4 वर्षे | 1,19,728 | 10% |
| 2–3 वर्षे | 1,60,597 | 13% |
| 1–2 वर्षे | 1,85,929 | 15% |
| 1 वर्षापेक्षा कमी | 2,36,056 | 20% |
| Total | 12,04,841 | 100% |
Regular SIP मध्ये:
- 34% AUM 5 वर्षांपेक्षा जास्त
- 20% AUM 1 वर्षांपेक्षा कमी
यातून दिसते की mutual fund distributor किंवा financial advisor यांच्या मार्गदर्शनामुळे गुंतवणूकदार SIP मध्ये जास्त काळ राहतात.
महत्वाचे मुद्दे
- दीर्घकालीन गुंतवणूक वाढतेय: एकूण SIP AUM पैकी 30% गुंतवणूक 5 वर्षांपेक्षा जास्त टिकलेली आहे.
- Direct vs Regular: Regular plan मध्ये 5 वर्षांपेक्षा जास्त SIP AUM चा वाटा 34%, तर Direct plan मध्ये फक्त 19%.
- Short-term गुंतवणूक Direct मध्ये जास्त: Direct plan मध्ये 30% SIP AUM एक वर्षांपेक्षा कमी.
- Advisor ची भूमिका: Regular plan मध्ये professional guidance मिळाल्यामुळे गुंतवणूकदार जास्त काळ गुंतून राहतात.
निष्कर्ष
भारतात SIP गुंतवणुकीची संस्कृती अधिक मजबूत होत आहे. दीर्घकालीन SIP गुंतवणूक वाढताना दिसते, विशेषतः Regular plan मध्ये. Direct plan मध्ये गुंतवणूकदार अल्पकालीन राहतात, कदाचित योग्य मार्गदर्शनाच्या अभावामुळे. एकंदरीत, SIP हा दीर्घकालीन wealth creation साठी प्रभावी मार्ग आहे आणि ज्यांच्याकडे financial guidance आहे ते जास्त काळ SIP मध्ये गुंतलेले राहतात.
